مستحب واجب نماز !

فلسفه قنوت در نماز قرب حضرت حق است؛ قنوت مستحب است، اما چنان مستحبی است که حتی بیان شده اگر یادتان رفت و قبل از خواندن قنوت، به رکوع رفتید، عیبی ندارد که بعد از رکوع، مجدّداً قنوت بگیرید و بعد به سجده بروید .

آیت الله قرهی( مدظله العالي )

قنوت؛ مستحبّ واجب !

نکته ای را بگویم که خیلی عالی است. استاد عظیم الشّأنمان، علّامه حسن زاده آملی(ادام الله ظلّه الوارف) می فرمودند: آن مرد الهی و عظیم الشّأن، آیت الله الهی قمشه ای(اعلی الله مقامه الشّریف) می فرمودند: مقام دعا که در آن، عنوان قریب بودن مطرح است، این قدر مهم است که اگر از شما سؤال کردند، فلسفه قنوت در نماز چیست، باید گفت: قرب حضرت حقّ که در نیّت می گوییم: <<قربة الی اللّه>>، به وسیله همین دعا و قنوت است.

قنوت، مستحب است، امّا چنان مستحبّی است که حتّی بیان کرده اند: اگر یادتان رفت و قبل از خواندن قنوت، به رکوع رفتید، عیبی ندارد که بعد از رکوع، مجدّداً قنوت بگیرید و بعد به سجده بروید. آیت الله الهی قمشه ای به نقل از استادشان فرموده بود: در محضر آقاجانمان، حضرت حجّت بن الحسن المهدی(روحی له الفداء و سلام الله علیه) از ایشان سؤال شد: آقاجان! نظر مبارک شما در مورد قنوت چیست؟ حضرت فرمودند: مستحبّ واجب !

مستحبّ، مستحبّ است و واجب هم واجب است. مستحبّ واجب دیگر چه تعبیری است ؟!

بعد ایشان توضیح دادند و فرمودند : به نظر می رسد این قدر دعا مهم است که وقتی انسان در نیّت، چه به لسان و چه در ذهنش می گوید : دو رکعت نماز صبح می خوانم قربةً الی الله، این قرب، در دعاست . لذا دیدید در سجده و رکوع هم دعاهایی وارد شده است، به خصوص در سجده و رکوع آخر. از جمله آن ها، دعایی است که خود آقاجانمان به آیت الله العظمی مرعشی نجفی، استاد عظیم الشّأنمان فرمودند و آن، این است: << و ترحّم علی عجزنا و اغثنا بحقّهم و اجعلنا من شیعتهم >> .

کما این که می دانید خود صلوات هم دعای مقبوله است . برای همین بیان کردند : قبل از دعا، اوّل یک صلوات بفرستید و بعد در انتهایش هم یک صلوات بفرستید. این بیان اولیاء خدا است که می گویند: اگر دعایی اوّلش مقبول و انتهایش مقبول باشد، پروردگار عالم شرمش می آید و حیا می کند که وسطش را اجابت نکند. لذا می گویند: اگر می خواهید دعاهایتان مستجاب شود، اوّلش آن ذکر صلوات بر محمّد و آل محمّد را بفرستید و آخرش هم همین طور. پس اگر گفتند: چرا قنوت می گیرید؟ چرا در سجده دعا می کنید؟ چرا در رکوع دعا می کنید؟ چرا دائم دعا می کنید؟ باید بگوییم: برای این که اصلاً پروردگار عالم، همین را از من و شما می خواهد. این قربةً الی الله شاید به واسطه همین دعاست.

لذا در قرآن کریم و مجید الهی به جز در مورد دعا نداریم که خدا این گونه فرموده باشد: << إِذا سَأَلَكَ عِبادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ فَلْیَسْتَجِیبُوا لِی وَ لْیُؤْمِنُوا بِی >>. عرض کردیم اوّل اجابت پروردگار عالم، همان خواندن است و دوست دارد انسان هم او را بخواند و دعا کند.

پروردگار عالم به قدری بندگانش را دوست دارد و می خواهد او را بخوانند که اولیاء خدا می گویند : پروردگارعالم در هیچ آیه ای، مثل این آیه، این قدر من، من بیان نفرموده است و آن این است که فرمودند: << وَ إِذا سَأَلَكَ عِبادی عَنِّی فَإِنِّی قَریبٌ أُجیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ فَلْیَسْتَجیبُوا لیrlm; وَ لْیُؤْمِنُوا بیrlm; >> پروردگار عالم مدام به خود اشاره می کند که من نزدیک و قریب هستم .

در باب << و نحن اقرب الیه من حبل الورید >> هم همین را بیان می فرماید. فرمودند : منظور از این << و نحن اقرب الیه من حبل الورید >> ، همان لحظه ای است که انسان دارد دعا می کند. << وَ إِذا سَأَلَكَ عِبادی عَنِّی فَإِنِّی قَریبٌ rlm;>> من قریبم، نزدیکِ نزدیک. << أُجیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ >> هر موقعی بنده ام من را بخواند، اجابتش می کنم؛ چون خیلی نزدیکم. لذا قرب در دعا برای همین است .

در ادامه مطلب چند دعا در قنوت نماز را حتما" ملاحظه فرمائيد !

{ صلوات+عج }

بسمه تعالي

امام صادق(ع) از پدرش و ایشان نیز از پدرانش از ابوذر نقل می کنند؛ رسول خدا فرمودند : هر کدام از شما که قنوتش در سرای دنیا طولانی تر باشد ، در توقفگاه روز قیامت راحتیش طولانی تر خواهد بود .

دعا در قنوت نماز

* فراز آخر دعاي ابوحمزه ثمالي ، ذكر قنوت جهت عاقبت بخيري :

اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ إِيمَانا تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِي وَ يَقِينا [صَادِقا] حَتَّى أَعْلَمَ أَنَّهُ لَنْ يُصِيبَنِي إِلا مَا كَتَبْتَ لِي وَ رَضِّنِي مِنَ الْعَيْشِ بِمَا قَسَمْتَ لِي يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.
خدايا ايمانى از تو مىrlm;خواهم كه دلم با آن همراه شود و باور صادقانهrlm;اى كه بدانم هرگز چيزى به من نمىrlm;رسد،مگر آنچه كه تو برايم ثبت كردىrlm; و مرا از زندگى به آنچه كه نصيبم فرمودى خشنود بدار،اى مهربانrlm;ترين مهربانان.

* از امام زين العابدين عليه السّلام ، ذكر قنوت براي طلب شرح صدر :

اللَّهُمَّ ارْزُقْنِي التَّجَافِيَ عَنْ دَارِ الْغُرُورِ وَ الْإِنَابَةَ إِلَى دَارِ الْخُلُودِ وَ الاسْتِعْدَادَ لِلْمَوْتِ قَبْلَ حُلُولِ الْفَوْتِ .
خدايا دورى از خانه فريب،و بازگشت به خانه جاويدان،و آمادگى براى مرگ پيش از رسيدن آن را روزىrlm;ام گردان.

* حضرت آیةالله سیدعلی آقا قاضی : به شاگردان خود دستور می دادند این دعا ها را در قنوت نماز هایشان بخوانند:

1 -

<< اللهم ارزقنی حبّک و حبّ ما تحبه، و حبّ من یحبّک، والعمل الذی یبلغنی إلی حبّک واجعل حبّک احبّ الاشیاء إلی.>>

2 -

<< اللّهم اجعل فی قلبی نوراً و فی سمعی نوراً و فی بصری نوراً و فی لسانی نوراً و فی یدیَّ نوراً و فی رِجلَیَّ نوراً و فی جمیع جوارحی نوراً یا نورالانوار. >>

منبع: مطلع انوار 113/2

{صلوات+عج}